1. Đối tượng được hưởng chế độ thai sản
Theo như Luật bảo hiểm xã hội 2014, Điều 30, các đối tượng được hưởng chế độ thai sản bao gồm:
- Người làm việc theo hợp đồng lao động xác định hoặc không xác định thời hạn; hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 – 12 tháng
- Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 – 03 tháng;
- Các cán bộ, công chức, viên chức
- Công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu
- Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như quân nhân
- Người quản lý doanh nghiệp; người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương.
2. Điều kiện để hưởng chế độ thai sản
Người lao động (NLĐ) được hưởng chế độ thai sản nếu là một trong các trường hợp sau (theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, Điều 31):
- Lao động là nữ đang mang thai
- Lao động là nữ sinh con
- Lao động là nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ
- NLĐ nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi
- Lao động là nữ đặt vòng tránh thai, triệt sản
- Lao động là nam đang đóng BHXH có vợ sinh con.
Đồng thời, NLĐ phải đáp ứng một số điều kiện về thời gian tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) như sau:
- NLĐ nữ sinh con, NLĐ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ và NLĐ nhận nuôi con nuôi dưới 6 tháng tuổi phải đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi.
- NLĐ nữ sinh con đã đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên, mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của bác sĩ thì phải đóng BHXH từ đủ 03 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh.
- NLĐ đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH mà chấm dứt hợp đồng lao động hoặc thôi việc trước thời điểm sinh hoặc nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì vẫn được hưởng chế độ thai sản như những lao động khác.
3. Một số lưu ý về các thay đổi trong chế độ thai sản đối với NLĐ nam
3.1. NLĐ nam được hưởng trợ cấp 1 lần khi có vợ sinh con
Theo Thông tư 06/2021 do Bộ Lao động – thương binh và xã hội ban hành hướng dẫn Luật Bảo hiểm xã hội, có hiệu lực từ ngày 1/9/2021, trường hợp cả vợ và chồng đều tham gia BHXH nhưng thời gian tham gia BHXH của vợ không đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản thì người chồng vẫn được nhận trợ cấp 01 lần khi vợ sinh con. Trước đây, người chồng chỉ được nhận trợ cấp này khi vợ không tham gia BHXH.
NLĐ đáp ứng đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản nhưng chấm dứt hợp đồng hoặc thôi việc trước thời điểm sinh hoặc nhận nuôi con nuôi dưới 6 tháng tuổi vẫn được hưởng chế độ này.
3.2. NLĐ nam được nghỉ thai sản nhiều khi vợ sinh con
NLĐ nam đang đóng BHXH bắt buộc vào quỹ ốm đau và thai sản khi vợ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản theo quy định tại khoản 2 Điều 34 của Luật Bảo hiểm xã hội. Trường hợp nghỉ nhiều lần thì thời gian bắt đầu nghỉ việc của lần cuối cùng vẫn phải trong khoảng thời gian 30 ngày đầu kể từ ngày vợ sinh con và tổng thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản không quá thời gian quy định.
Thời gian nghỉ thai sản của NLĐ nam được quy định như sau:
- 05 ngày làm việc
- 07 ngày làm việc khi vợ sinh con phải phẫu thuật, sinh con dưới 32 tuần tuổi
- Vợ sinh đôi thì được nghỉ 10 ngày làm việc, từ sinh ba trở lên thì cứ thêm mỗi con được nghỉ thêm 03 ngày làm việc
- Vợ sinh đôi trở lên mà phải phẫu thuật thì được nghỉ 14 ngày làm việc
Như vậy, kể từ ngày 1/9/2021, đã có một số thay đổi và bổ sung vào quy định của chế độ thai sản dành cho NLĐ nam. Các mẹ bầu nên lưu ý những thay đổi này cũng như các quy định về điều kiện, đối tượng hưởng chế độ thai sản để có sự chuẩn bị tốt nhất trong thời kỳ mang thai.
* Nguồn tham khảo :
- luatvietnam.vn
https://luatvietnam.vn/bao-hiem/che-do-thai-san-563-19578-article.html
2. stp.bacgiang.gov.vn
3. tuoitre.vn
https://tuoitre.vn/tu-1-9-chong-duoc-huong-tro-cap-1-lan-khi-vo-sinh-con-20210902103914348.htm
