Nhiễm trùng khi mang thai cực kỳ nguy hiểm vì không chỉ gây hại cho sức khỏe mẹ mà còn tác động nghiêm trọng đến thai nhi. Dưới đây là 16 bệnh nhiễm trùng phổ biến bà bầu cần lưu ý để phòng ngừa và xử lý kịp thời.
Tại sao mẹ bầu lại dễ bị bệnh nhiễm trùng?
Phụ nữ mang thai thường dễ bị nhiễm trùng hơn do hệ miễn dịch lúc này phải hoạt động gấp đôi để bảo vệ cả mẹ và em bé, khiến khả năng đề kháng bị suy giảm.
Thêm vào đó, những thay đổi về nội tiết tố và sinh lý trong thai kỳ cũng làm cơ thể nhạy cảm hơn với các tác nhân gây bệnh.
Vì vậy, việc hiểu rõ các loại nhiễm trùng thường gặp và cách phòng tránh là điều vô cùng quan trọng để mẹ và bé luôn khỏe mạnh trong suốt thai kỳ.
Khi mang thai, hệ miễn dịch của mẹ bầu bị suy yếu để bảo vệ thai nhi. Điều này làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
16 Bệnh nhiễm trùng phổ biến khi mang thai
1. Viêm gan B
Viêm gan B là một bệnh nhiễm trùng do virus tấn công gan, có khả năng lây truyền từ mẹ sang con. Vì vậy, ngay trong lần khám thai đầu tiên, mẹ sẽ được chỉ định làm xét nghiệm để kiểm tra xem có nhiễm virus này không.
Virus viêm gan B lây chủ yếu qua đường máu và dịch cơ thể như tinh dịch, dịch âm đạo, sữa mẹ, nước bọt hay máu từ vết thương hở.
Nếu bị nhiễm, mẹ bầu có thể gặp các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, vàng da, đau khớp và chán ăn.
Nếu kết quả âm tính, mẹ sẽ được tiêm vắc-xin phòng bệnh. Sau khi sinh, bé cũng cần được tiêm vắc-xin trong vòng 24 giờ đầu.
Với những bé có nguy cơ lây nhiễm cao, bác sĩ sẽ chỉ định tiêm kết hợp cả vắc-xin viêm gan B (liều 5 mcg) và globulin miễn dịch HBIG (liều 0,5 ml) để tăng hiệu quả bảo vệ.
2. Viêm gan C
Tương tự viêm gan B, virus viêm gan C cũng ảnh hưởng đến gan và có khả năng truyền sang thai nhi.
Tuy nhiên, việc phát hiện viêm gan C thường khó hơn do bệnh tiến triển âm thầm và triệu chứng nếu có cũng dễ bị nhầm lẫn với dấu hiệu thông thường của thai kỳ.
Viêm gan C chủ yếu lây qua đường máu, qua tiếp xúc trực tiếp với máu người bệnh hoặc quan hệ tình dục không an toàn.
3. Nhiễm trùng đường tiết niệu
Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) là một trong những bệnh thường gặp ở phụ nữ mang thai, gây viêm bàng quang hoặc thận và làm tăng nguy cơ sinh non, trẻ nhẹ cân.
Triệu chứng điển hình bao gồm tiểu buốt, nước tiểu đục hoặc lẫn máu, kèm theo đau bụng dưới.
Mẹ bầu cũng có thể thấy buồn tiểu liên tục dù bàng quang không đầy và cảm giác đau vùng bụng dưới.
Để phòng ngừa UTI, mẹ nên uống đủ nước, không nhịn tiểu, vệ sinh sạch sẽ vùng kín mỗi ngày và sau khi quan hệ hay đi đại tiện.
4. Viêm âm đạo
Viêm âm đạo là một dạng nhiễm trùng thường gặp trong thai kỳ do sự thay đổi nội tiết tố khiến vi khuẩn phát triển mạnh.
Bệnh có thể gây cảm giác ngứa rát vùng kín, tiết dịch màu trắng hoặc vàng, kèm theo mùi hôi hoặc tanh khó chịu. Bệnh thường được điều trị bằng thuốc bôi đặc hiệu theo chỉ định của bác sĩ.
5. Bệnh lây qua đường tình dục (STDs)
Phụ nữ mang thai dễ mắc các bệnh lây qua đường tình dục, trong đó phổ biến là nhiễm nấm chlamydia.
Căn bệnh này thường diễn tiến âm thầm nhưng nguy hiểm, có thể dẫn đến sảy thai hoặc sinh non. Do đó, khám thai định kỳ và xét nghiệm sớm là cách tốt nhất để phát hiện và điều trị kịp thời.
6. Thủy đậu
Nếu mẹ từng bị thủy đậu hoặc đã tiêm ngừa, nguy cơ mắc bệnh khi mang thai sẽ thấp. Tuy nhiên, mẹ vẫn nên xét nghiệm máu để biết mình có thật sự miễn dịch hay không.
Trong trường hợp mẹ bầu mắc thủy đậu ở tam cá nguyệt thứ nhất hoặc thứ hai, thai nhi có nguy cơ cao mắc hội chứng thủy đậu bẩm sinh.
Nếu mẹ nhiễm bệnh ở tam cá nguyệt thứ ba, nguy cơ sẽ giảm do bé lúc này đã nhận được nhiều kháng thể từ mẹ qua nhau thai.
Khi thấy các dấu hiệu như sốt nhẹ, ho, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi, biếng ăn và nổi mẩn đỏ, mẹ nên đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Bà bầu nên tiêm vắc xin phòng ngừa thủy đậu ít nhất 3 tháng trước khi mang thai.
7. Rubella
Rubella là bệnh do virus gây ra, rất nguy hiểm nếu mẹ mắc trong 4 tháng đầu thai kỳ vì có thể khiến bé bị dị tật tim, não, mất thính lực hoặc sẩy thai.
Triệu chứng thường nhẹ như cảm cúm, sốt, phát ban, sưng hạch, đỏ mắt và đau khớp.
Nếu nghi ngờ nhiễm rubella, mẹ nên đi khám ngay. Thường thì xét nghiệm sàng lọc được thực hiện ở tháng thứ 4, nhưng tốt nhất là kiểm tra trước khi mang thai để đảm bảo an toàn cho bé.
8. Liên cầu khuẩn nhóm B (GBS)
GBS là vi khuẩn thường có trong âm đạo, trực tràng của phụ nữ khỏe mạnh. Mặc dù không gây hại cho mẹ, nhưng nếu mang thai và nhiễm GBS, bé có thể gặp nguy hiểm, còn mẹ dễ bị biến chứng.
GBS có thể gây vỡ ối sớm, nhiễm trùng, sốt khi chuyển dạ hoặc sinh non.
Do không có triệu chứng rõ ràng, mẹ cần làm xét nghiệm GBS vào tuần 35 - 37 để phát hiện. Nếu dương tính, bác sĩ sẽ chỉ định dùng kháng sinh phù hợp.
9. Bệnh má đỏ (Parvo B19)
Bệnh má đỏ do virus parvo gây ra, thường gặp ở trẻ nhỏ với triệu chứng là má đỏ, sổ mũi, mệt mỏi và đau nhức người.
Người bình thường thường tự khỏi, nhưng nếu mẹ bầu nhiễm virus này, có thể gây thai lưu, sẩy thai, thiếu máu hoặc tim bẩm sinh ở thai nhi.
Virus lây qua nước bọt và dịch mũi, nên nếu nghi ngờ phơi nhiễm, mẹ cần đi khám để được theo dõi kịp thời.
10. Nhiễm trùng Cytomegalovirus (CMV)
Cytomegalovirus (CMV) là một loại virus khá ít được nhắc đến so với rubella. Với người khỏe mạnh, CMV thường không gây ảnh hưởng nghiêm trọng. Nhưng với phụ nữ mang thai nhất là trong 3 tháng đầu việc nhiễm virus này có thể rất nguy hiểm.
Mẹ bầu bị nhiễm CMV có thể truyền virus sang thai nhi, gây ra nhiều biến chứng như mất thính giác, giảm thị lực, đầu nhỏ, gan và lá lách to, vàng da hoặc thậm chí là thai chết lưu.
Để phòng bệnh, mẹ nên giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ. Nếu bị nhiễm, bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm thường xuyên để theo dõi sự phát triển của thai nhi.
11. Sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm do muỗi truyền, có thể gây ra các biến chứng như sinh non, thai nhẹ cân hoặc thai chết lưu.
Mẹ bầu bị sốt xuất huyết thường có triệu chứng sốt cao, đau đầu dữ dội, đau khớp, đau cơ, đau xương và có thể bị chảy máu mũi hoặc nướu.
Để bảo vệ bản thân và thai nhi, mẹ nên chủ động phòng tránh muỗi đốt bằng cách sử dụng màn, kem chống muỗi và giữ môi trường sống thông thoáng, sạch sẽ.
>> Xem thêm: Sốt xuất huyết khi mang thai và những điều mẹ bầu cần lưu ý
12. Mụn rộp sinh dục (Herpes)
Mụn rộp sinh dục do virus herpes simplex (HSV) gây ra, thường lây qua quan hệ tình dục hoặc tiếp xúc trực tiếp với vết loét.
Triệu chứng điển hình là những mụn nước đỏ, kèm theo sốt, ớn lạnh, đau cơ, mệt mỏi và buồn nôn.
Nếu mẹ bị nhiễm herpes ở giai đoạn cuối thai kỳ, bác sĩ có thể chỉ định sinh mổ để hạn chế nguy cơ bé bị lây nhiễm trong lúc sinh thường.
13. Nhiễm khuẩn Listeria
Nhiễm khuẩn Listeria xảy ra khi mẹ bầu ăn phải thực phẩm bị nhiễm vi khuẩn Listeria monocytogenes.
Loại vi khuẩn này thường có trong thịt sống hoặc chưa nấu chín kỹ, cũng như các sản phẩm từ sữa chưa tiệt trùng. Phụ nữ mang thai dễ bị nhiễm khuẩn hơn do hệ miễn dịch suy giảm.
Thai phụ có thể mắc bệnh nhiễm khuẩn Listeria từ việc ăn phô mai mềm.
Nếu không được phát hiện kịp thời, nhiễm Listeria có thể gây ra tình trạng sinh non hoặc chuyển dạ sớm.
14. Nhiễm Toxoplasma
Toxoplasma là một loại ký sinh trùng có thể gây nhiễm trùng nguy hiểm cho thai kỳ.
Bệnh thường lây qua việc ăn thịt sống hoặc chưa nấu chín kỹ từ động vật bị nhiễm bệnh, hoặc do tiếp xúc với phân mèo chứa mầm bệnh, thường thấy trong cát vệ sinh cho mèo.
Nếu mẹ bầu bị nhiễm Toxoplasma trong giai đoạn đầu thai kỳ, nguy cơ sảy thai, thai chết lưu hoặc dị tật bẩm sinh ở trẻ là rất cao.
15. Nhiễm Trichomonas
Trichomonas là bệnh do ký sinh trùng Trichomonas vaginalis gây ra – đây là một loại ký sinh trùng siêu nhỏ lây truyền qua đường tình dục.
Khi bị nhiễm, mẹ bầu có thể gặp các triệu chứng như âm đạo ngứa, tấy đỏ, dịch tiết có màu xanh lá cây hoặc vàng, kèm theo mùi hôi khó chịu.
Bệnh không chỉ gây khó chịu mà còn làm tăng nguy cơ sinh non và vỡ ối sớm nếu không được điều trị kịp thời.
16. Nhiễm virus Zika
Virus Zika có thể lây qua muỗi hoặc qua quan hệ tình dục. Nếu mẹ bầu nhiễm virus trong thời gian mang thai, thai nhi có nguy cơ cao bị dị tật đầu nhỏ.
Khi lớn lên, trẻ có thể gặp các vấn đề về thị giác, thính giác, chậm phát triển hoặc co giật. Vì vậy, việc phòng tránh muỗi đốt và bảo vệ an toàn trong quan hệ tình dục là vô cùng quan trọng trong thai kỳ.
Trẻ sinh ra bị ảnh hưởng bởi virus Zika thường có vòng đầu nhỏ hơn bình thường.
Làm sao để phòng ngừa và điều trị nhiễm trùng khi mang thai?
Để bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé trong suốt thai kỳ, mẹ bầu cần chủ động phòng ngừa nhiễm trùng bằng những cách sau:
- Tiêm ngừa đầy đủ trước khi mang thai và theo đúng lịch trong thai kỳ để tăng cường đề kháng.
- Thực hiện các xét nghiệm sàng lọc nhằm phát hiện sớm các bệnh nhiễm trùng để có hướng điều trị kịp thời.
- Rửa tay thường xuyên với xà phòng, nhất là trước khi ăn hoặc sau khi đi vệ sinh.
- Tránh tiếp xúc với người đang mắc bệnh truyền nhiễm, như rubella hoặc thủy đậu, để hạn chế nguy cơ lây nhiễm.
- Chỉ sử dụng sữa và các sản phẩm từ sữa đã tiệt trùng để đảm bảo an toàn cho hệ tiêu hóa.
- Luôn nấu chín kỹ thực phẩm, đặc biệt là các loại thịt, để tiêu diệt vi khuẩn có hại.
- Uống đủ nước mỗi ngày để hỗ trợ thải độc và tăng cường sức đề kháng.
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với phân vật nuôi, nhất là phân mèo, do có thể chứa ký sinh trùng gây hại.
- Không nên đến gần hoặc nuôi các loài gặm nhấm, vì chúng có thể mang mầm bệnh nguy hiểm.
- Duy trì chế độ ăn uống cân đối, lành mạnh, đầy đủ các nhóm chất.
- Uống các viên uống bổ sung sắt, canxi, DHA theo chỉ định của bác sĩ.
>> Xem thêm: Cách uống sắt, canxi và DHA tốt nhất cho bà bầu
Mang thai là giai đoạn nhạy cảm dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, nhưng mẹ bầu hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng cách vệ sinh đúng cách, khám thai định kỳ và tuân thủ chỉ định bác sĩ.
Hiểu rõ triệu chứng và xử lý sớm sẽ giúp bảo vệ sức khỏe cả mẹ lẫn bé. Hãy chủ động phòng bệnh để có một thai kỳ an toàn và khỏe mạnh!