1. Ngoại xoay thai là gì?
Xoay thai là một thuật ngữ chuyên ngành sản khoa. Trong đó, bác sĩ, nữ hộ sinh hay người đỡ sinh giàu kinh nghiệm sẽ thực hiện một thủ thuật với mục đích là chuyển vị trí thai nhi trong lòng tử cung từ ngôi bất thường mà khó hay không sinh thường được thành ngôi có thể sinh thường được qua đường âm đạo.
Trong thực tế, xoay thai được chia ra làm hai loại, dựa vào cách thức thực hiện là ngoại xoay thai (còn gọi là xoay thai ngoài) và nội xoay thai (còn gọi là xoay thai trong). Điểm khác biệt lớn nhất giữa hai loại xoay thai này là nếu như xoay thai ngoài thường tiến hành khi thai gần đủ tháng, nội xoay thai lại là xoay thai trong buồng tử cung, ngay trong quá trình chuyển dạ.
Ngoại xoay thai (External Cephalic Version – ECV) là một thủ thật giúp em bé từ ngôi mông thành ngôi đầu trong tử cung người mẹ. Nói cách khác, ngoại xoay thai có nghĩa là xoay em bé từ bên ngoài bụng của mẹ để nó chuyển từ ngôi mông sang ngôi đầu (vị trí đầu quay xuống dưới hướng tử cung mẹ). Bác sĩ sẽ sử dụng bàn tay của mình để xoay thai từ bên ngoài bụng mẹ. Ngoại xoay thai được thực hiện vào cuối thai kỳ, khoảng sau tuần thứ 37 của thai kỳ.
2. Ngoại xoay thai dành cho những đối tượng nào?
Tất cả phụ nữ có thai kỳ bình thường, chỉ gặp vấn đề với ngôi thai của em bé thì đều có thể được thực hiện thủ thuật ngoại xoay thai. Tuy nhiên, không nên thực hiện ngoại xoay thai cho những thai phụ sau đây:
- Chảy máu âm đạo
- Nhau tiền đạo nằm gần hoặc che đường ra của tử cung (còn gọi là lỗ trong cổ tử cung)
- Non-stress test không đáp ứng (Non-stress test là đo tim thai và cơn co tử cung không có kích thích)
- Thai nhỏ bất thường
- Thiểu ối
- Bất thường tim thai
- Ối vỡ sớm
- Song thai hoặc đa thai
Nếu bạn đã từng sinh mổ trước đó, vẫn có thể thực hiện ngoại xoay thai nhưng có những lưu ý đặc biệt cần được thảo luận kỹ với bác sĩ của bạn.
3. Ngoại xoay thai được thực hiện như thế nào?
Thủ thuật này cần được thực hiện bởi chuyên gia y tế có chuyên môn phù hợp, thường là bác sĩ sản khoa. Bác sĩ đặt tay lên bụng bạn để cố gắng xoay em bé trong bụng về trạng thái ngôi đầu, đầu của thai nhi sẽ hướng xuống phía tử cung của mẹ
- Tình trạng sức khỏe của thai nhi sẽ được theo dõi trong 20 đến 30 phút trước khi làm thủ thuật này. Bé sẽ được đo CTG – đo tim thai và hoạt động của cơ co tử cung bằng máy theo dõi tim thai. Còn đối với thai phụ, trước khi thực hiện thủ thuật bạn sẽ được tiêm thuốc giãn tử cung qua đường tĩnh mạch.
- Sau đó, bác sĩ sản khoa sẽ tiến hành siêu âm để xác nhận vị trí của em bé và sau đó cố gắng xoay em bé bằng cách ấn mạnh tay vào bụng của bạn. Điều này có thể khiến bạn cảm thấy khó chịu và không thoải mái. Bác sĩ sẽ thực hiện thủ thuật này trong vài phút. Nếu lần thử đầu tiên không thành công, bác sĩ sản khoa có thể sẽ thực hiện lại.
- Sau khi đã thực hiện xong, bé của bạn sẽ được đo CTG lại một lần nữa sau để đánh giá lại sức khỏe. Toàn bộ quá trình thực hiện ngoại xoay thai thường mất khoảng 3 giờ.
- Để xoay em bé, bác sĩ sẽ sử dụng lực ấn mạnh. Thai phụ có thể cảm thấy khó chịu hoặc đau đớn. Nhiều thai phụ trải qua ngoại xoay mà không có bất kỳ loại thuốc giảm đau nào. Tuy nhiên, bác sĩ có thể cho bạn tiêm thuốc gây tê màng cứng, thuốc giảm đau khác hoặc thậm chí đưa bạn vào giấc ngủ trong suốt quá trình phẫu thuật.
- Sau khi ngoại thành công, hầu hết phụ nữ sẽ tiếp tục sinh thường qua ngả âm đạo. Nhưng hãy liên lạc ngay với bác sĩ nếu bạn bị đau co thắt, chảy máu, hoặc bạn không cảm nhận được sự di chuyển em bé như trước khi làm thủ thuật.
Ngoại xoay thai thường an toàn, nhưng có một số rủi ro nhất định. Trong một số trường hợp, nó có thể thay đổi nhịp tim của em bé, làm rách nhau thai và gây sinh non. Bên cạnh đó, nếu ngoại xoay thai không thể đưa em bé của bạn vào vị trí ngôi đầu, bạn có các lựa chọn khác để sinh con. Chúng có thể bao gồm:
- Sinh thường với thai nhi ở tư thế ngôi mông
- Sinh con bằng cách sinh mổ (cách này ít rủi ro hơn so với sinh ngả âm đạo)
4. Tỷ lệ thành công của ngoại xoay thai
Tỉ lệ thành công trung bình là khoảng 65%. Thậm chí nếu thủ thuật thực hiện thành công lần đầu tiên, vẫn còn có một khả năng em bé sẽ quay trở lại vị trí ngôi mông. Tỉ lệ thành công của ngoại xoay thai phụ thuộc vào nhiều yếu tố gồm:
- Tuổi thai
- Lượng nước ối
- Số lần mang thai của mẹ
- Cân nặng thai
- Vị trí bánh nhau
- Vị trí của em bé
Ngoại xoay thai giúp điều chỉnh tư thế thai bên ngoài bụng của mẹ đem lại lợi ích cũng như một số rủi ro nhất định. Việc thăm khám kỹ lưỡng, đánh giá đúng chỉ định của chuyển dạ sinh đường âm đạo kèm với tuân thủ nguyên tắc chuẩn xác sẽ giúp kỹ thuật đạt hiệu quả cao, đảm bảo cuộc sinh an toàn cho cả mẹ và con.
