Sự phát triển của thai 11 tuần tuổi và lời khuyên dành cho mẹ bầu

Tuần thứ 11 thuộc nửa sau của thai kỳ tháng thứ 3, cuối giai đoạn tam cá nguyệt đầu tiên (3 tháng đầu). Cùng xem thai nhi 11 tuần tuổi đang lớn lên như thế nào và mẹ bầu cần lưu ý những gì nhé.

1. Dấu hiệu thai 11 tuần phát triển khỏe mạnh

Bước sang tuần thứ 11, thai nhi phát triển nhanh chóng cả về kích thước, hình dáng và sự hoàn thiện của các bộ phận.

1.1. Kích thước thai 11 tuần

Thai 11 tuần tuổi có kích thước bằng 1 quả dâu tây với chiều dài trung bình 4,1cm và nặng khoảng 7g, chiều dài đầu mông ~ 41-51mm.

Kích thước của thai nhi còn nhỏ nên vị trí của thai nhi trong bụng mẹ chưa cố định, chủ yếu bé quay đầu lên trên và thỉnh thoảng lại quay đầu xuống dưới.

1.2. Về tim thai

Tuần này, tim thai đã phát triển gần như hoàn thiện. Nhịp tim thai duy trì ở mức ổn định trung bình là 120 – 160 lần/phút. Khi em bé cử động nhiều, nhịp tim có thể tăng lên 180 lần/ phút.

1.3. Bộ phận sinh dục

Vào cuối tuần thai thứ 11, cơ quan sinh dục ngoài của thai nhi bắt đầu phát triển: trở thành âm vật và âm hộ ở bé gái hoặc dương vật ở bé trai. Tuy nhiên, cơ quan sinh dục vẫn chưa được nhìn thấy trên hình ảnh siêu âm cho đến tuần 16-20. 

1.4. Các phát triển khác của thai nhi 11 tuần

• Phần thân: Phần thân phát triển nhanh chóng, lúc này đầu có tỷ lệ bằng ½ thân.
• Phần đầu và mặt:
  • Mặt phát triển rộng ra
  • Hai mắt cách xa nhau hơn,  mí mắt vẫn nhắm chặt cho đến những tuần cuối của thai kỳ. 
  • Tai đã gần hoàn thiện và có hình dạng rõ rệt, gần giống với trẻ sơ sinh.
  • Bên trong miệng đã hình thành hàm ếch, lưỡi, mầm răng sữa.
  • Xuất hiện đường khí đạo trong mũi. 
• Các chi và xương: Tay và chân không còn hình dạng mái chèo mà ở phía trước cơ thể, các ngón tay và ngón chân tách rời nhau. 
• Nội tạng: Gan bắt đầu sản xuất hồng cầu. 
• Nhau thai: Nhai thai tiếp tục hoàn thiện vẫn chưa tiếp quản nhiệm vụ nuôi dưỡng thai nhi.

Ở tuần thứ 11 này, thai nhi đã biết cử động đá, đạp, duỗi người thậm chí là nấc cụt. Nhưng do thai còn quá nhỏ, cử động còn yếu nên mẹ vẫn chưa thể cảm nhận được những chuyển động này.

2. Những thay đổi của mẹ bầu ở tuần 11

Mang thai tuần 11, bụng của mẹ vẫn chưa to lên nhiều. Mẹ đã cảm thấy dễ chịu hơn bởi các triệu chứng ốm nghén đã bớt dần và sẽ biến mất hoàn toàn vào tuần 12-14.

Tuy nhiên, mẹ có thể gặp phải một số phiền toái sau:

• Đầy bụng hoặc táo bón do nội tiết tố nữ thai kỳ làm chậm nhu động ruột.
• Tình trạng ợ hơi, ợ nóng vẫn tiếp tục diễn ra do tử cung chèn ép dạ dày, ruột và các tạng xung quanh. 

• Đi tiểu thường xuyên vì lúc này nồng độ hormone hCG vẫn khá cao và lượng máu tăng cao để nuôi dưỡng thai nhi. 

• Mẽ cũng dễ mệt mỏi và dễ xúc động do sự thay đổi hormone mạnh mẽ hơn ở tuần 11 này.

>> Xem thêm: Mang thai tháng thứ 3: Mẹ bầu thay đổi như thế nào?

3. Lời khuyên cho mẹ bầu tuần 11

3.1. Bầu 11 tuần nên ăn gì?

Tương tự như các tuần trước đó, mỗi ngày mẹ cần bổ sung thêm 50Kcal so với lúc chưa mang thai, tổng năng lượng mỗi ngày khoảng 1800-2100 Kcal. Những loại thực phẩm dưới đây mẹ nên cân nhắc để bổ sung vào bữa ăn hàng ngày: 

• Ăn rau xanh và các loại trái cây mỗi ngày: để bổ sung các loại vitamin và khoáng chất thiết yếu cho cơ thể. Ngoài ra, rau và trái cây còn chứa nhiều chất xơ, có lợi cho hệ tiêu hoá.
• Các loại họ đậu và các loại hạt: như đậu nành, đậu Hà Lan, hạt điều, hạt óc chó,… chứa nhiều protein thực vật và chứa hàm lượng cao DHA giúp phát triển trí não của bé sau này. 
• Các loại thịt, cá và trứng: đây là nguồn thực phẩm giàu protein có lợi cho sự phát triển của thai nhi giai đoạn này. Mẹ hãy ăn các loại thịt như thịt bò, gà, heo,… đan xen với 2-3 bữa cá/tuần. Ngoài ra, ăn 2-3 quả trứng/tuần cũng giúp bổ sung folate giúp ngăn ngừa dị tật ống thần kinh. Lưu ý, mẹ bầu không nên ăn thực phẩm tươi sống hoặc tái. 
• Uống đủ 2-2.5l nước trong ngày, uống bổ sung các Vitamin và vi chất theo sự chỉ dẫn của bác sĩ.

3.2. Siêu âm thai tuần 11

Tuần 11 đến tuần 13 là cột mốc sàng lọc các dị tật bẩm sinh rất quan trọng. Trong đó có siêu âm đo độ mờ da gáy, giúp sàng lọc đến 75% xem thai nhi có mắc hội chứng Down hay không. 

Trước tuần thứ 11, thai còn quá nhỏ nên khó kiểm tra, sau tuần 14 những chất dịch dư thừa tích tụ ở vùng gáy sẽ được hấp thụ hết và gáy sẽ trở về bình thường nên siêu âm đo độ mờ da gáy không còn ý nghĩa. 

Vì vậy, từ tuần thứ 11 này, mẹ có thể sắp xếp đi siêu âm đo độ mờ da gáy.

Ở tuần 11, độ mờ da gáy bình thường sẽ nhỏ hơn 2mm.

Những thai nhi có độ mờ da gáy < 1,3mm thì nguy cơ mắc hội chứng Down khá thấp.

Trường hợp độ mờ da gáy cao cùng với các bất thường khác, mẹ bầu sẽ được chỉ định làm nhau hoặc chọc ối vào tuần 17-18. 

3.3.Tuần 11 có quan hệ tình dục được không?

Do thai nhi vẫn chưa ổn định và vẫn còn tình trạng ốm nghén nên mẹ hãy hạn chế quan hệ tình dục cho đến sau 12 tuần. 

4. Các dấu hiệu bất thường mẹ bầu cần đến bệnh viện ngay

• Chảy máu âm đạo hoặc rỉ dịch âm đạo,

• Sốt

• Đau bụng dữ dội hoặc đau đầu, mắt mờ

• Buồn nôn, ợ chua quá nghiêm trọng đến mức sút cân trên 5% trọng lượng cơ thể trong 1 tuần. 

Đây đều là những dấu hiệu bất thường, có thể xuất hiện những nguy cơ xấu như sảy thai. Vì vậy, mẹ cần đến bệnh viện càng sớm càng tốt.

Ngoài ra, mẹ cũng cần để ý để cảm xúc nhiều hơn. Nếu cảm thấy quá căng thẳng hoặc lo lắng, bất an, mẹ có thể tìm đến các bác sĩ tâm lý để được chẩn đoán sớm, tránh trầm cảm khi mang thai nhé.

Giai đoạn 3 tháng đầu khó khăn sắp đi qua rồi! Giai đoạn 3 tháng giữa sẽ dễ chịu hơn cho mẹ bầu. Mẹ hãy vững tâm để đón bé yêu chào đời nhé!