Tháng 1: Sự phát triển của bé
Cuộc sống đối với em bé của bạn lúc này khá đơn giản.
Tất cả những gì thực sự quan trọng đối với em bé lúc này là ăn uống vài giờ một lần, ngủ một cách an toàn và thường xuyên, tã sạch và nhận được nhiều tình yêu thương.
Em bé sẽ trông rất khác so với hình ảnh khi siêu âm khi ở trong bụng mẹ, thường phải mất vài tuần hoặc vài tháng để em bé biến thành một thiên thần mà bạn từng mong đợi.
1. Phản xạ sơ sinh
Ngay từ ngày đầu tiên, em bé của bạn đã có một tập hợp các phản xạ được “lập trình” để bảo vệ mẹ và đảm bảo con nhận được sự chăm sóc cần thiết (ngay cả khi bản năng làm cha mẹ của bạn chưa phát triển).
Một số phản xạ ban đầu này bao gồm phản xạ em bé định vị vú hoặc bình sữa để bú, phản xạ mút, phản xạ Palmar (đây là phản xạ khiến em bé nắm chặt ngón tay của bạn khi bạn đặt nó trong lòng bàn tay của con và phản xạ Moro (phản ứng giật mình khi con giật mình).
2. Giác quan của trẻ sơ sinh
Tất cả các giác quan của bé đều hoạt động ngay từ khi bé chào đời, bao gồm:
2.1. Thị giác
Mắt của em bé bị sưng lên sau khi sinh và thuốc mỡ kháng sinh sẽ được bác sĩ dùng ngay để bảo vệ mắt bé.
Tầm nhìn của con hơi mờ nhưng có thể nhìn thấy khuôn mặt của bạn và các vật thể cận cảnh khác.
Chỉ cần đảm bảo giữ chúng trước mặt bé từ 20 đến 30cm, đó là phạm vi tầm nhìn của con.
Bạn cũng có thể nhận thấy rằng đôi khi đôi mắt của bé giao nhau, bởi vì các cơ kiểm soát chuyển động của mắt chưa phát triển đầy đủ và điều này không có gì đáng lo ngại.
2.2. Thính giác
Mặc dù thính giác của bé chưa phát triển hoàn toàn, nhưng con bạn đã quen với giọng nói của bạn và những âm thanh khác mà bé thường nghe khi còn trong bụng mẹ.
2.4. Vị giác
Vị giác của con rất phát triển và có thể phân biệt giữa ngọt và đắng - với sở thích ăn ngọt (sữa mẹ và sữa công thức hoàn toàn phù hợp với hóa đơn).
2.5. Đánh hơi
Ngay sau khi em bé được sinh ra sẽ nhận ra mùi hương của bạn.
2.6. Tiếp xúc
Giác quan này phát triển mạnh nhất khi mới sinh.
Thông qua sự tiếp xúc, em bé biết được sự mềm mại trên khuôn mặt của bạn.
Không có gì bổ ích hơn một sự âu yếm và em bé cảm nhận được sự yêu thương bởi những người chăm sóc cho mình.
Tất cả các giác quan của bé đều hoạt động ngay từ khi bé chào đời.
3. Cơ thể co lại
Việc bị chèn ép trong tử cung và sau đó được đẩy qua ống sinh hẹp làm cơ thể của em bé bị teo đi trong một thời gian: Bàn tay đang nắm lại thành một nắm đấm nhỏ, cánh tay và chân của ôm sát vào cơ thể.
Đừng lo lắng vì cơ bắp của con sẽ thư giãn trong vài tuần tới.
4. Sưng tấy cơ quan sinh dục
Bạn lo lắng về vùng bìu sưng tấy ở bé trai hay môi âm hộ sưng tấy ở bé gái?
Nó hoàn toàn bình thường và diễn ra tạm thời vì do nội tiết tố của bạn vẫn đang lưu thông trong cơ thể trẻ sơ sinh.
Những hormone tương tự cũng là nguyên nhân gây ra bất kỳ dịch tiết sữa nào chảy ra từ núm vú (khả năng xảy ra đối với cả trẻ sơ sinh trai và gái) và dịch tiết âm đạo (đôi khi có thể có lẫn máu).
Đối với tình trạng sưng tấy, tình trạng chảy dịch sẽ biến mất trong vòng một hoặc hai tuần tới.
5. Giảm cân
Mặc dù em bé của bạn có thể đã nặng 3,5kg khi mới sinh, nhưng đừng ngạc nhiên nếu em ấy giảm một ít (khoảng 5 đến 10 phần trăm).
Lý do giảm: Mất dịch sau đẻ bình thường.
Cân nặng của trẻ sơ sinh sẽ ngừng giảm khi trẻ được 5 ngày tuổi.
Khoảng 10 đến 14 ngày (và đôi khi sớm hơn), con sẽ lấy lại cân nặng và vượt qua trọng lượng lúc mới sinh của mình.
6. Giấc ngủ của trẻ sơ sinh
Trẻ sơ sinh ngủ rất nhiều, nhưng không phải lúc nào cũng ngủ một giấc dài.
Trung bình, bé ngủ khoảng 14 đến 17 tiếng mỗi ngày, hoặc thậm chí nhiều hơn, và thường thức dậy để bú.
Hầu hết trẻ sơ sinh ngủ khoảng 16,5 tiếng cả ngày lẫn đêm, nhưng mỗi bé có một kiểu ngủ riêng.
- Đối với trẻ sơ sinh bú sữa mẹ thường cần ăn 2 - 3 giờ/lần.
- Trrẻ bú sữa công thức (hoặc những trẻ dùng kết hợp sữa mẹ và sữa công thức) thường ăn 3 - 4 giờ/lần.
Tuy nhiên, bạn nên cho bé ăn khi bé có nhu cầu, chứ không nhất thiết phải theo giờ giấc cụ thể.
Sau một tháng, bạn có thể cho bé ăn nhiều hơn một chút. Việc này có thể cần thời gian để làm quen, đặc biệt là với những người lần đầu làm cha mẹ, vì bạn còn phải tính cả thời gian cho bé bú và dỗ bé ngủ lại.
Nếu bạn đang cho con bú, hãy cố gắng vắt một ít sữa mẹ để chồng hoặc người thân có thể giúp bạn cho bé ăn.
Một lời khuyên rất quen thuộc: Hãy tranh thủ ngủ khi con bạn ngủ. Điều này sẽ giúp bạn đỡ mệt mỏi hơn khi chăm sóc bé.
Khi con bạn ngủ, hãy đảm bảo bé ngủ thật an toàn:
- Tư thế: Luôn đặt bé nằm ngửa khi ngủ.
- Nệm: Chọn nệm cứng cho bé.
- Không đồ dùng: Không để gối, chăn, thú nhồi bông hoặc vật dụng khác trong nôi của bé.
Điều này sẽ giúp giảm nguy cơ đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS).
Trong tháng đầu tiên em bé ngủ rất nhiều.
7. Em bé cần bao nhiêu sữa
Trẻ sơ sinh ăn rất nhiều trong những tuần đầu tiên - ít nhất 8 đến 12 lần (hoặc hơn) trong khoảng thời gian 24 giờ.
Làm sao để biết con đã bú đủ hay chưa? Hãy quan sát những dấu hiệu sau:
- Con có vẻ vui vẻ và không quấy khóc sau khi bú.
- Con tăng cân đều đặn phù hợp với độ tuổi.
- Con thay tã bẩn từ 8 đến 12 lần một ngày.
Tuy nhiên, việc cho con bú không phải lúc nào cũng dễ dàng.
Có rất nhiều điều cần học và những vấn đề có thể xảy ra trong những tuần đầu, từ việc con ngậm ti mẹ không đúng cách đến các vấn đề như viêm vú.
Mẹ nên tìm hiểu kỹ về những điều này để có thể xử lý khi cần thiết.
8. Theo dõi tã bẩn của con
Trong vài tuần đầu, bạn sẽ thấy "sản phẩm" trong tã của bé có nhiều thay đổi.
Phân đầu tiên của bé thường có màu đen và dính. Đây là phân su, chứa những chất tích tụ trong ruột bé khi còn trong bụng mẹ.
Sau một hoặc hai ngày, phân của bé sẽ chuyển sang màu vàng xanh. Vài ngày sau đó, phân sẽ có màu sắc và kết cấu "bình thường" hơn.
Trong tháng đầu tiên, bé có thể đi ị rất nhiều lần, ít nhất là 5 lần một ngày đối với trẻ bú mẹ, thậm chí có thể nhiều hơn. Phân của bé thường có màu vàng mù tạt, xanh lá cây hoặc nâu, và có thể nhão hoặc hơi lợn cợn.
Đến khoảng tuần thứ 6, số lần bé đi ị có thể ít đi. Bé thậm chí có thể không đi ị trong một hoặc hai ngày.
Việc theo dõi vệ sinh của các bé sơ sinh cũng vô cùng quan trọng.
Trong tháng đầu tiên khi có em bé, cả bố và mẹ đều có thể cảm thấy mệt mỏi và kiệt sức như "thây ma".
Đây là khoảng thời gian đầy cảm xúc và có nhiều thay đổi đối với cả gia đình.
Tuy nhiên, đây cũng là thời gian tuyệt vời để cả nhà gắn kết tình cảm với nhau.
Bố mẹ hãy cùng nhau chăm sóc bé và chú ý đến những đặc điểm của bé trong tháng đầu sau sinh nhé!