Dinh dưỡng cho bà bầu 3 tháng đầu thai kỳ là vấn đề mà nhiều mẹ bầu còn băn khoăn. Hãy tham khảo bài viết sau để biết chế độ ăn đầy đủ dưỡng chất trong tam cá nguyệt đầu tiên này nhé!
1. Tại sao cần chú trọng dinh dưỡng trong 3 tháng đầu thai kỳ?
3 tháng đầu là giai đoạn phát triển quan trọng nhất của thai nhi. Vào tuần thứ 4, hệ thần kinh của bé bắt đầu phát triển. Đến tuần thứ 6, não và tủy sống hình thành cùng với sự phát triển của tim, hệ tuần hoàn và các cơ quan khác. Đến cuối tuần thứ 12, hầu hết các bộ phận trên cơ thể bé như chân, tay, mắt, mũi đã hoàn thiện.
Để phát triển toàn diện, thai nhi cần được cung cấp đầy đủ dưỡng chất, đặc biệt là axit folic, canxi, sắt, vitamin D,... Nếu mẹ không cung cấp đủ chất dinh dưỡng thì có thể gây dị tật, suy dinh dưỡng thai nhi hoặc thậm chí là sảy thai. Vì vậy, việc xây dựng một chế độ dinh dưỡng đầy đủ, khoa học là vô cùng cần thiết để mẹ có một thai kỳ khỏe mạnh và bé phát triển tốt.
2. Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu 3 tháng đầu cần bổ sung gì?
Trong tam cá nguyệt đầu tiên, mẹ bầu thường xuyên phải đối mặt với tình trạng ốm nghén. Để đảm bảo dinh dưỡng, mẹ cần tăng cường bổ sung các nhóm thực phẩm sau:
- Năng lượng: Mẹ bầu cần khoảng 2300 - 2400 kcal/ngày để cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể và sự phát triển của thai nhi.
- Acid folic: Để phòng ngừa dị tật ống thần kinh và nứt đốt sống ở thai nhi, mẹ bầu cần bổ sung acid folic trong 3 tháng đầu thai kỳ. Mẹ có thể bổ sung acid folic qua thực phẩm như thịt gia cầm, rau xanh thẫm, ngũ cốc hoặc viên uống bổ sung theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Protein: Là dưỡng chất quan trọng không thể thiếu, giúp phát triển mô bào thai, thúc đẩy tăng trưởng mô vú và tử cung, cũng như tăng cường sản xuất máu để bảo vệ sức khỏe của mẹ và thai nhi trong suốt thai kỳ. Trong giai đoạn này, mẹ bầu cần khoảng 85 - 90 gam protein mỗi ngày và có thể bổ sung từ các thực phẩm giàu protein như đậu, trứng, sữa, thịt bò nạc, và thịt gà…
- Sắt: Để tránh tình trạng thiếu máu do thiếu sắt, mẹ bầu cần cung cấp khoảng 36 - 40 mg sắt mỗi ngày. Ngoài việc ăn các thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ, hạt, và tim cật trong khẩu phần hàng ngày, mẹ cũng có thể bổ sung sắt thông qua viên uống theo chỉ dẫn của bác sĩ.
- Vitamin A: Mẹ bầu cần cung cấp đủ 600 mcg vitamin A mỗi ngày. Loại khoáng chất này có nhiều trong thực phẩm như thịt, trứng, sữa, gan động vật, củ quả màu vàng và đỏ.
- Canxi và vitamin D: Đây là 2 chất quan trọng giúp hình thành hệ xương và răng của thai nhi. Mẹ nên bổ sung qua thực phẩm giàu canxi như tôm, cua, cá, trứng, sữa và tắm nắng sớm để hấp thu vitamin D.
Cùng với những dưỡng chất đã nêu trên, mẹ bầu cần bổ sung vào khẩu phần dinh dưỡng 3 tháng đầu thai kỳ các vi chất vi lượng như magie, kẽm, iốt, vitamin nhóm B, DHA/EPA… để giúp thai nhi phát triển toàn diện.
Acid folic là dưỡng chất cực kỳ quan trọng mẹ bầu cần bổ sung, đặc biệt là trong 3 tháng đầu thai kỳ.
3. Thực phẩm phụ nữ mang thai 3 tháng đầu nên tránh
Nhiều mẹ mang thai lần đầu sẽ rất quan tâm đến vấn đề này vì chưa có nhiều kinh nghiệm. Dưới đây là những thực phẩm mẹ bầu nên hạn chế ăn:
- Thực phẩm giàu vitamin A: Nên hạn chế thịt gan động vật (bò, lợn, gà, vịt...) do chứa nhiều vitamin A dạng retinol. Mỗi tuần chỉ nên ăn 1 bữa, tránh ăn quá nhiều để tránh ngộ độc và dị tật cho thai nhi.
- Thực phẩm chưa chín: Thức ăn còn tái sống chứa nhiều vi khuẩn gây hại, có thể gây các bệnh nhiễm trùng, nghiêm trọng hơn là sảy thai hoặc sinh non.
- Thức uống chứa caffein: Mẹ bầu không nên uống quá nhiều nước chứa caffein như cà phê, nước tăng lực. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng sử dụng quá nhiều caffein trong thai kỳ có thể ảnh hưởng đến chiều cao của thai nhi.
- Chất kích thích: Tránh sử dụng bia, rượu và các chất kích thích khác khi mang thai, vì sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe và phát triển của thai nhi.
- Thực phẩm chứa dầu mỡ: Ăn quá nhiều thức ăn chiên rán, nhiều dầu mỡ sẽ khiến hệ miễn dịch của mẹ bầu yếu đi. Điều này có thể dẫn đến các bệnh lý như tiểu đường thai kỳ, sinh non, tiền sản giật.
- Thực phẩm cay nóng: Các loại thực phẩm này có thể tăng tiết axit tại dạ dày gây trào ngược dạ dày và tạo cảm giác buồn nôn, nhất là khi khi mẹ bầu gặp tình trạng nghén nặng hoặc khi thức dậy vào buổi sáng.
Mẹ bầu 3 tháng đầu không nên ăn đồ chưa chín hoặc tái sống vì có nguy cơ nhiễm vi khuẩn coliform, toxoplasmosis và salmonella.
4. Các lưu ý dinh dưỡng cho mẹ bầu 3 tháng đầu
Khi mang thai, mẹ bầu thường không tránh khỏi việc bị ốm nghén, gây mệt mỏi và chán ăn, ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Để duy trì sức khỏe tốt cho cả hai, mẹ bầu nên:
- Chia nhỏ khẩu phần ăn để tránh đói và giảm triệu chứng ốm nghén
- Ăn thực phẩm mềm, đảm bảo vệ sinh, dễ tiêu hóa như rau xanh, thịt cá kết hợp tinh bột, sữa ít béo để dễ ăn, giảm ốm nghén.
- Uống đủ nước mỗi ngày, bao gồm nước lọc và nước hoa quả
- Bổ sung nhiều trái cây và bánh sữa vào các bữa phụ
- Giảm các loại đồ ăn vặt nhiều calo, ít dinh dưỡng như đồ ngọt, đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn để duy trì cân nặng hợp lý.
- Ăn nhẹ các bữa giàu cacbohydrat khoảng 15-20 phút trước khi ra khỏi giường như bánh quy mặn, các loại hạt, ngũ cốc, trái cây sấy khô ít đường để giảm triệu chứng buồn nôn.
- Tập thể dục nhẹ nhàng để giúp tiêu hóa tốt, ăn ngon miệng và giảm ốm nghén
Việc xây dựng một chế độ dinh dưỡng hợp lý trong 3 tháng đầu thai kỳ không chỉ giúp mẹ khỏe mạnh mà còn đảm bảo sự phát triển toàn diện của bé yêu. Hãy nhớ rằng, mỗi người mẹ đều có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau, vì vậy mẹ đừng quên tham khảo ý kiến bác sĩ để có được lời khuyên phù hợp nhất nhé!
