Thiếu máu trong thai kỳ có thể gây nhiều hệ lụy cho cả mẹ và bé, nhưng với sự hiểu biết và chăm sóc đúng cách, mẹ bầu có thể duy trì một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn.
Nguyên nhân thiếu máu, thiếu sắt khi mang thai
Khi mang thai, cơ thể mẹ bầu cần nhiều dinh dưỡng hơn để nuôi dưỡng thai nhi. Tuy nhiên, tình trạng ốm nghén và mệt mỏi có thể khiến mẹ không ăn uống đầy đủ, dẫn đến thiếu hụt các chất dinh dưỡng thiết yếu như sắt, axit folic và vitamin B12.
Ngoài ra, thiếu máu còn có thể do nhiều nguyên nhân khác như di truyền, tán huyết miễn dịch, suy tủy xương hoặc các bệnh lý khác.
Dấu hiệu khi bị thiếu máu, thiếu sắt khi mang thai
Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, khoảng 36,8% phụ nữ mang thai ở Việt Nam bị thiếu máu. Mẹ bầu có thể nhận biết tình trạng thiếu máu qua các dấu hiệu như:
- Mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt
- Tim đập nhanh hơn bình thường
- Rụng tóc
- Móng tay nhợt nhạt, dễ bị gãy, bong tróc
- Da nhợt nhạt hoặc bị vàng
- Khó thở
- Hay bồn chồn và hồi hộp
Để biết chính xác có bị thiếu máu hay không, mẹ bầu cần thực hiện xét nghiệm máu. Nếu hemoglobin (Hb) dưới 10.5g/dl, serum ferritin dưới 30g/dl và độ bão hòa transferrin dưới 20% thì mẹ bầu đang thiếu máu.
Vì sao phụ nữ mang thai cần phòng ngừa thiếu máu, thiếu sắt?
Trong thai kỳ, nhu cầu dinh dưỡng của mẹ bầu tăng cao để đáp ứng cho sự phát triển của thai nhi và nhau thai. Sắt là thành phần quan trọng trong việc tạo ra hemoglobin, giúp vận chuyển oxy từ phổi đến các tế bào. Khi mẹ thiếu sắt, lượng oxy cung cấp cho thai nhi sẽ bị giảm, ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé.
Thiếu máu do thiếu sắt có thể dẫn đến sảy thai, bong nhau, tăng huyết áp thai kỳ, tiểu đường thai kỳ, tiền sản giật, và băng huyết. Đối với thai nhi, thiếu máu có thể dẫn đến sinh non, nhẹ cân, suy giảm trí tuệ và dễ mắc bệnh tim khi trưởng thành.
Các thực phẩm cải thiện tình trạng thiếu máu ở mẹ bầu
Để tránh bị thiếu máu, mẹ bầu cần bổ sung các thực phẩm giàu sắt vào chế độ dinh dưỡng:
- Trứng gà: Lòng đỏ trứng gà chứa nhiều canxi, photpho, protein, sắt, vitamin và khoáng chất có lợi. Mẹ bầu nên ăn 3-4 quả trứng mỗi tuần.
- Thịt bò và thịt gà: Thịt bò cung cấp khoảng 2.5-3 mg sắt mỗi phần, trong khi thịt gà cũng là nguồn sắt tốt. Mẹ bầu lưu ý cần nấu chín kỹ để đảm bảo an toàn.
- Cá hồi: Chứa khoảng 1.6 mg sắt trong 220g cá hồi, cùng với omega-3 và các chất dinh dưỡng khác. Mẹ bầu nên ăn cá 2-3 lần mỗi tuần để bổ sung dinh dưỡng.
- Rau bina và bông cải xanh: Rau bina chứa nhiều sắt, folate, vitamin C và canxi. Bông cải xanh cũng giàu sắt và vitamin C, giúp cơ thể hấp thụ sắt tốt hơn.
- Vitamin tổng hợp: Ngoài thực phẩm, mẹ bầu có thể sử dụng viên uống tổng hợp chứa sắt, axit folic và vitamin B12 để hỗ trợ sức khỏe.
Qua bài viết này, hy vọng các mẹ bầu đã hiểu rõ về tình trạng thiếu máu trong thai kỳ và những biện pháp khắc phục hiệu quả. Mẹ hãy chú ý đến chế độ ăn uống và tham khảo ý kiến từ các bác sỹ hoặc chuyên gia dinh dưỡng bác sĩ để có một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn.